در گفتگوی تفصیلی با مهر مطرح شد؛
كاربرد انرژیهای تجدیدپذیر سپس سیل، رودهای لرستان منبع تولید برق
بست روید: یك مقام مسئول در معاونت علمی ریاست جمهوری با تاكید بر بهره مندی از انرژی تجدیدپذیر سپس سیل اظهار داشت: سیل می تواند بعنوان نعمت الهی به ما در تأمین برق بیشتر از گذشته كمك نماید.
به گزارش بست روید به نقل از مهر -گروه دانش و فناوری، میترا سعیدی كیا: بارندگی های اخیر سبب پر شدن ظرفیت سدهای شمال و جنوب كشور، پرفشار شدن جریان آب رودخانه ها، آبشارها، آب دریاها و متصل شدن برخی رودخانه ها به یكدیگر، افزایش آب دریاچه های شور و شیرین و… شد. درست است كه به دنبال این بارندگی ها اتفاقات ناخوشایندی رخ داد و سیلابها خسارتهای مادی و معنوی را برای كشور و مردم ما به وجود آورد اما اساساً هر پدیده طبیعی می تواند منافعی را باز به دنبال داشته باشد كه سپس كمك رسانی و مرتفع ساختن مشكلات ناشی از سیل و یا حتی در كنار آن باید هر چه زودتر این منافع باز احصا شود و در صدد بهره برداری بهتر از آن برنامه ریزی نمود.
در همین راستا تصمیم گرفتیم در مورد روش های بهره مندی از آب حاصل از بارندگی های اخیر، رودخانه ها، آبشارها، سدها و اهمیت استفاده از آنها بخصوص در بخش تولید انرژی با «كامبیز مهدی زاده»، دبیر ستاد توسعه فناوری های انرژی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گفتگویی داشته باشیم.
مشروح گفتگوی خبرنگار مهر با دبیر ستاد توسعه فناوری های انرژی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به شرح زیر است:
*آقای مهدی زاده آیا می توان علاوه بر كاهش خسارتهای ناشی از حوادث طبیعی از آنها بهره مند باز شد؟ سیل اخیر چه اثرات مثبتی در آینده خواهد داشت؟
ما نباید تنها به جنبه منفی این سیل دقت كنیم باید با عنایت به تمامی خسارات مالی و جانی كه از بروز و وقوع این سیل به وجود آمد، به جنبه های مثبت آن باز بیاندیشیم؛ این بارندگی ها در جهت افزایش سطح پیزومتریك آب ها تأثیرگذار بودند؛ همینطور موجب احیای سفره های زیرزمینی شدند. باید توجه داشته باشیم كه این بارندگی ها سبب پر شدن هورهای كشور همچون هورالعظیم شد؛ از جانب دیگر سطح فیزیكی دریاچه ارومیه باز ۴۰ درصد پیشرفت داشت. افزایش سطح پیزومتریك آب ها كمك می نماید تا آب های زیرزمینی روند بهتری را برای تكمیل ظرفیت طی كنند ولی برای تكمیل كل ظرفیت حداقل بین ۱۰ تا ۱۵ سال زمان لازم است.
در حال حاضر هشتاد تا نود درصد وسعت سدها با این بارندگی ابتدای سال پر شده است؛ این آماری است كه استانداری ها اعلام می كنند. سفره های زیرزمینی ما پر آب شدند؛ دریاچه ارومیه، تالاب ها، هور ها پر آب شدند. تالاب هورالعظیم، دریاچه ارومیه و سایر تالاب ها مانند گاوخونی پرآب شدند.
*آیا با پرآب شدن این منابع آبی می توان شاهد كم شدن ریزگردها هم بود؟
الحمدالله با این بارندگی امیدوار هستیم كه شاهد كم شدن ریزگردها باشیم برای اینكه تالاب ها و دریاچه ها پرآب شده اند و این مورد از حركت ریز گردها جلوگیری می كند.
الحمدالله با این بارندگی امیدوار هستیم كه شاهد كم شدن ریزگردها باشیم برای اینكه این تالاب ها و دریاچه ها پرآب شده اند و این از حركت ریز گردها جلوگیری می كند برخی ها قبل از این اعلام نموده بودند كه دریاچه ارومیه احیا نمی گردد و آب ریختن در دریاچه ارومیه خیانت است؛ همینطور پیشنهاد دادند كه در این مناطق می بایست باغ گل ایجاد كرد.
اگر این اتفاق بیفتد شنزار نمك به وجود می آید و گردوغبارها به سمت تهران حركت می كنند.این ریزگردها سبب بیماری های سرطانی می شود از این رو ما تاكید داشتیم كه دریاچه ارومیه و سایر تالاب ها احیا شود. الحمدالله كه این بارندگی سبب احیا شدن دریاچه و تالاب ها شده است. پر آب شدن تالاب ها و دریاچه ارومیه سبب از بین رفتن كانون ریزگردها می شود.
*برای حفظ این وضعیت دریاچه و تالاب ها باید چه اقداماتی انجام داد؟
می بایست همان روندهای حمایتی ادامه بیابد تا كمتر شاهد چنین مواردی باشیم؛ همینطور باید روش هایی به كار بگیریم كه همین حجم آب را حفظ كنند.
احیای دریاچه ارومیه، احیای ایران است؛ این كانون ریزگردها و بیماری ها حالا امن است و با وضعیت فعلی جلوی فاجعه زیست محیطی گرفته شده است. طرح های حمایتی باید ادامه پیدا كند؛ نباید مجوز حفر چاه های غیر مجاز داده شود؛ نباید اجازه كشاورزی در اطراف این مناطق بدهیم؛ پمپاژ آب و ادامه ورودی آب باید ادامه داشته باشد كه در روند احیا كمك نماید. همینطور لازم است كه وزارت نیرو حق آب این دریاچه را بدهد.
در این راستا باز می توان طرح هایی را به كار گرفت كه ستاد توسعه انرژی های نو از آنها حمایت كند. *چندی پیش اشاره كردید كه سازمان زمین شناسی این سیل را پیش بینی كرده بود. دقیقاً این اخطار در چه سالی بود؟ بله. در اخبار اسمی از سازمان زمین شناسی نبردند؛ سازمانی كه متولی امور بوده و در تهیه نقشه مخاطرات نقش بسزایی دارد. در سال ۹۳ سازمان زمین شناسی نقشه پهنه بندی سیلاب اخیر در لرستان و خوزستان و در سال ۸۸ در منطقه گلستان را پیش بینی كرده بود و تاكید داشت كه این مناطق پرخطر هستند. ولی این نقشه ها در گنجه و كتابخانه سازمان زمین شناسی خاك خورد و كسی به آن توجه نكرد ازاین رو چنین فاجعه ای به بار آمد. * چگونه می شد از این نقشه ها استفاده كرد؟ به راحتی این نقشه ها پیش از راه اندازی پروژه ها می توانستند مورد بررسی قرار بگیرند؛ ابنیه و جاده ها را با استفاده از مطالعاتی كه انجام شده بود می توانستند طراحی نمایند. ما بدون اطلاعات زمین شناسی بدون اطلاعات مكان یابی و مسیریابی نمی توانیم برخی طرح ها را عملیاتی نماییم. *چه ارگان هایی می توانستند از این نقشه ها به خوبی بهره ببرند یا در اصل باید توجه می كردند ولی نكردند؟ وظیفه سازمان زمین شناسی این است كه در تعامل مستقیم با سازمان مدیریت بحران و وزارت نیرو باشد. نقشه های سازمان زمین شناسی محل رجوع سازمان ها و وزارت خانه های مختلف می شود؛ از این نقشه ها می توان برای جاده سازی، راهسازی و بنای ابنیه به خوبی بهره برد. برای تهیه این نقشه ها نیروهای انسانی تلاش می كنند از این رو بهتر است كه به آن توجه گردد تا جان و مال افراد در مقابل این حوادث حفظ شود. در دنیا برای ساخت هر سازه، راه، پل و مواردی از این دست نقشه های تهیه شده را مد نظر قرار می دهند و بر مبنای آن وجود هرگونه گسل، فرونشست، زمین لغزش، نوع و جنس سنگ و خاك را بررسی می كنند و پروژه های ساخت را بر آن اساس تعریف می كنند. همینطور در دیگر كشورها وقتی ابنیه ای ایجاد می شود باید از لحاظ زمین شناختی و مخاطرات بررسی شود؛ ارگان های مختلف این نقشه ها را بعنوان یك مرجع می دانند و از آن استفاده می نمایند. در صورت رعایت این موارد ما می توانستیم خسارات جانی و مالی این نوع اتفاقات را تحت كنترل داشته و كاهش دهیم به علت اینكه در هر صورت با بروز هر گونه حادثه غیر مترقبه ای خسارات وجود دارد اما در صورت توجه به نقشه ها و برنامه ها قدرت مقابله با این نوع مشكلات بیشتر خواهد بود. در اصل راه و شهرسازی، وزارت نیرو، سازمان مدیریت بحران می بایست در تعامل مستقیم با سازمان زمین شناسی كه اطلاعات كافی از پیش بینی بروز این سیل داشتند باشند؛ سازمان هواشناسی، زمین شناسی و نقشه برداری باز باید در تعامل مستقیم با هم باشند. این ۳ باید در تعامل مستقیم باشند كه جلوی ضررها گرفته شود. اگر این پیش بینی جدی گرفته می شد شاهد این خسارت ها و تخریب پل ها و ابنیه ها نبودیم.
*با توجه به اینكه شما در ستاد توسعه فناوری های انرژی مسئولیت دارید می توانید تأثیر بارشهای اخیر را در تأمین انرژی توضیح دهید. آیا می توان از این پرآبی ها در جهت تأمین برق به كمك انرژی های تجدید پذیر بهره برد.
یك طرحی داریم كه راه اندازی نیروگاههای خورشیدی شناور روی آب سدها است؛ پارسال نخستین پروژه كلید خورد. حالا می توانیم با عنایت به اینكه آب سدها پر شده، مانع از تبخیر آنها شویم و این پروژه را تعمیم دهیم.
این پروژه علاوه بر اینكه از تبخیر آب سدها جلوگیری می كند، برق باز تولید می كند كه این خود به كارگیری انرژی های تجدید پذیر است؛ استفاده از روش های علمی و ظرفیت های دانشگاهی و پژوهشی می تواند تعمیم راه اندازی نیروگاههای خورشیدی روی سدها را با سرعت بیشتری انجام دهد.
این نیروگاه در حال تأسیس در جنوب كشور بوده و هست؛ این نیروگاه خورشیدی با توان ۷ مگاوات با سطح پوشش ۱۴ هكتار و هزینه سرمایه گذاری ۸.۵ میلیون یورو است. این نیروگاههای خورشیدی در همه سدها امكان نصب دارند اما در مناطقی كه به خوبی از انرژی خورشیدی برخوردار می باشد قابل بهره برداری بیشتر هستند از این رو در جنوب كشور مناسب ترند؛ البته كه در شمال كشور هم می توان از آنها استفاده نمود. اصولاً نیروگاههای خورشیدی در سدها را در جایی استفاده می نمایند كه تابش خورشید و زاویه خورشید بهتر باشد.
استفاده از این نیروگاه خورشیدی روی سدها می تواند موجب توسعه منطقه باز شود. وقتی سدها پر می شوند با تابش نور خورشید آب موجود بلافاصله تبخیر می شود از این رو زودتر باید به فكر كاربرد صفحات خورشیدی باشیم تا از حجم آب سد كاسته نشود و برق باز تولید شود. این مورد البته مستلزم مباحث سرمایه گذاری باز هست كه بخش خصوصی باید به میدان بیاید.
*با توجه به اینكه بارندگی در سرعت جریان آب رودخانه ها و آبشارها تأثیر بسزایی دارد؛ آیا می توان از این انرژی باز برق تولید كرد؟
ما شاهد این هستیم كه سرعت آب رودخانه ها و آبشارها اضافه شده و می توان با قرار دادن توربین از این جریان آب برق تولید كرد. این توربین ها باز در تمامی آبشارها و رودخانه های پر آب و خروشان قابل كاربرد هستند اما از این ظرفیت در لرستان بیشتر می توان استفاده نمود. این آب ها نعمت بوده و باید تبدیل به منفعت شوند. این توربین ها به صورت ژنراتور هستند كه در راه آب قرار می گیرند از این طریق برق تولید می شود؛ لرستان كه رودخانه های پرآبی دارد، بهترین گزینه جهت استفاده از جریان آب آبشار برای تولید برق است. لرستان كه رودخانه های پرآبی دارد، بهترین گزینه جهت استفاده از جریان آب آبشار برای تولید برق است البته اگر ایده های خوبی برای بهره برداری هر چه بیشتر از انرژی خورشیدی و آب توسط محققان عرضه شود از آنها حمایت خواهیم كرد.
در كل بارندگی ابتدای سال یك نعمت بود كه كشور را موقتاً از خشكسالی در آورد و باید بتوانیم به نحو احسنت از آن بهره مند شویم. حالا از لحاظ آب كشور در نقطه خوبی قرار گرفته است ولی امكان دارد سال بعد وضعیت بارندگی خوب نباشد؛ در هر صورت هم اكنون از لحاظ آب آشامیدنی و كشاورزی شرایط خوبی داریم كه باید به این نقطه قوت توجه ویژه نماییم.
همواره باید از انرژی های تجدید پذیر و از نعمت خدادادی به خوبی بهره برد، همه كشورها به خوبی از انرژی خورشیدی بهره می برند حتی در روستاهایشان.
باید توجه داشته باشیم كه یك سوم خاك ایران پوشیده شده از كویر است كه با نصب پنل های خورشیدی مجهز توانایی بهره برداری از انرژی خورشیدی در آنها فراهم می شود. از این رو می توان از پتانسیل و ظرفیت موجود در كویرها برای تأمین انرژی بهره برد.
به عنوان مثال تابش انرژی خورشید در «گندم بریان» یا «ریگ سوخته» كه در كویر لوت (استان كرمان) قرار دارد؛ در این منطقه به حدی است كه دما در روزهایی از سال به ۷۰ تا ۷۱ درجه سانتیگراد می رسد و شرایط به منظور زندگی سخت می شود. ضروری می باشد فرهنگ سازی استفاده از این نعمت الهی در كشور جا بیافتد.
*آیا كشورهای دیگر از انرژی های خورشیدی در زمان وقوع سیل و بارندگی های بیش از اندازه بهره می برند؟
بله. تمام دنیا از سدهایشان به خوبی برای تولید برق بهره می برند. اروپا، امریكا، استرالیا و...
جالب این است كه مناطق روستایی برخی كشورهای خارجی از تكنولوژی های روز و انرژی های خورشیدی استفاده می كنند؛ برخی باغداران و گلخانه ها به جای كاربرد نایلون از صفحات خورشیدی استفاده می نماید كه به واسطه آن نه تنها هزینه ها كاسته می شود بلكه برق هم توزیع می كنند.
*این مبحث در كشور ما فرهنگسازی شده؟ لازم است چه ارگان هایی به میدان بیایند كه مشكلات سرمایه گذاری و استفاده از پنل های خورشیدی كمتر شود؟
اولین چیزی كه باید نهادینه شود بحث فرهنگی است؛ ما طی بخشنامه ای اعلام كردیم كه وزارتخانه ها و سازمان ها از صفحات خورشیدی استفاده كنند؛ باید از خود شروع نماییم و پس از مردم انتظار داشته باشیم.
دولت هم اعلام نموده در استفاده از انرژی های خورشیدی فعالیت هایی را انجام می دهد. سرمایه گذارانی هم هستند كه در این زمینه ورود پیدا می كنند؛ ستاد توسعه انرژی های نو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم تسریع كننده و كاتالیزور است.
*اما اقای مهدی زاده برخی شركت ها اعلام نموده اند كه در بحث انرژی های خورشیدی همواره با مشكلات تجهیزات، نبود سرمایه گذار و … مواجه هستند؟
در برخی موارد تكنولوژی لازم را نداریم؛ اما ما در مشكلات رشد می كنیم؛ حالا دنیا به سمت استفاده از انرژی های خورشیدی رفته است.
در حال حاضر هم شهرهای انرژی كه با متریال پاك ساخته شده اند وجود دارند؛ در سایر كشورها برخی ابنیه ها با تابش خورشید می چرخند و با زاویه باد موقعیت خویش را تعیین می كنند؛ ما باید خیلی تلاش نماییم كه به آن نقطه برسیم و از اقتصاد نفتی فاصله بگیریم و به سمت اقتصاد دانش بنیان حركت كنیم؛ نفت نباید موجب شود كه ما به انرژی های تجدید پذیر كم توجه باشیم.
این مطلب بست روید چطور بود؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران در مورد این مطلب بست روید